Ünlü Türk Düşünürleri ve Bilginleri
|Dünya tarihine baktığımızda birçok alanda Türk düşünürlerin ve bilginlerin ortaya koyduğu eserlere rastlamaktayız. Bu noktada tarihimizle gurur duyan ve gelecek nesillere de bu gururu aktarmayı hedefleyen milletler arasında yer almaktayız. Bu yazımızda ünlü Türk düşünürleri ve bilginleri hakkında kısaca bilgiler sunarak sizleri geçmişe götüreceğiz.
Türkler Dünya tarihinin en cesur ve üstün kavimlerinden biri olmuştur. Öyle düşünürlerimiz vardır ki söylediği bir sözle dahi tarihe adını yazdırarak günümüzde dahi anılmaktadır. Sayısız sözleri ve eserleri ile tarihe adını altın harflerle yazdıran Farabi Türk düşünürleri arasında en önemlisidir.
En Önemli Ünlü Türk Düşünürleri
Aşağıda ünlü Türk bilim insanlarından birkaçını bulabilirsiniz. Bu bilginler aslen Türk olmasalar da Türk İslam dünyasına katkı sağlamışlardır.
Farabi
Türkistan’ın Farab kentinde doğmasından dolayı Farablı diye anılan Farabi’nin asıl adı Muhammed bin Tarhan bin Uzlug’dur. Farabi Avrupa’da ise ‘’Alpharabius’’ adı ile tanınmaktadır. 870-950 yılları arasında yaşamış olan Farabi ünlü Türk düşünürleri arasında en büyüğüdür.
Evrenin özünü hava, toprak, su ve ateşin oluşturduğunuz belirten Farabi Aristoteles felsefesini benimsemektedir. ‘’Alem büyük insandır, İnsan küçük alemdir’’ diyen Farabi insanın iyiyi ve kötüyü birbirinden ayırmasının ancak bilgi ile mümkün olduğunu savunmaktadır. Bıraktığı eserleri ile günümüzde dahi büyük bir öneme sahip olan Farabi zaman ve boşluk üzerine tezler yazmıştır.
Farabi’nin en önemli özelliklerinden birisi de bilimi matematik, fizik ve metafizik olarak üçe ayırmasıydı. İslam disiplinine sahip olan en büyük Türk düşünür Farabi olmuştur. Farabi Aristoteles’i İslam dini ile uzlaştırmaya çalışmıştır. Sadece bununla da kalmayıp İslam dinini bilimle uzlaştırma çabalarına da girmiştir.
İbn-i Sina
980-1037 yılları arasında yaşayan İbn-i Sina hekimdi ve İslam dünyasında ‘’Baş Üstat’’ olarak anılırdı. İbni Sina felsefe, edebiyat, geometri, fizik, tıp, aritmetik ve mantıkla uğraşmıştır. Gerçekleştirdiği fizik çalışmaları ile yeniçağ mekaniğine öncülük eden İbni Sina Aristo’nun Hareket Teorisi’ni eleştirmiştir.
İbni Sina’nın önemli eserlerinden olan ‘’Tıbbın Kanunu’’ adlı eseri Batı’da uzun yıllar ders kitabı olarak okutulmuştur. 5 ciltlik tıp kitabı yazan İbni Sina’nın kalp damar sistemi ile ilgili yaptığı çalışmalar da oldukça ilgi görmüştür.
Hallac-ı Mansur
858-922 yılları arasında yaşamış olan Hallac-ı Mansur şeriat, tarikat ve hikmet kapılarından geçerek hakikate ulaşmıştır. Yaşadığı çağda büyük tepki gören Hallac-ı Mansur İslam’ın dışında bir felsefe geliştirmiştir. Hallac-ı Mansur Enel Hakk (Ben Hakkım) düşüncesini savunmasından dolayı işkence ile öldürülmüştür. Yaşanan bu durum İslam’ın dışına çıkanlara ise adeta gözdağı olmuştur.
En önemli eseri hayatı olan Hallac-ı Mansur ‘’Kitab-üt Tavasin’’ adlı eseri ile unutulmaz izler bırakmıştır. Mevlana, Hacı Bektaş-ı Veli, Pir Sultan Abdal ve Yunus Emre onun düşünce ve inanç tarzını benimseyen isimlerden sadece bazılarıdır.
Gazzali
1058-1111 yılları arasında yaşayan Gazzali hayatı boyunca hakikati aramıştır. ‘’Şüphe aklı götürür’’ görüşünü savunan Gazzali bu görüşü ile Descates’e öncülük ederken, ‘’Aklın bütün meseleleri kavrayamadığı’’ teziyle de Kant’a öncü olmuştur. En fazla eser üreten İslam düşünürü olan Gazzali duyuların kişiyi yanıltabileceğini savunmuştur.
Eserleri, düşünceleri ve sözleri ile tarihe iz bırakan ünlü Türk bilginleri bu kadarla sınırlı değil elbette ki. İbn Tufeyl, Mevlana Celaleddin Rumi, Hacı Bektaşı Veli, İbni Haldun, Ömer Hayyam ve Sühreverdi gibi önemli bilgiler de eserleri ile günümüzde büyük önem taşımaktadır.