Çölleşmenin Nedenleri, Etkileri ve Sonuçları Nelerdir?

Dünyada yaklaşık 12 milyon hektarlık verimli toprak, arazi bozulumu nedeniyle kaybedilmekte ve sayı her yıl artmaktadır. Çölleşme, başlangıçta verimli topraklara sahip olan bölgelerde çöl benzeri koşulların gelişmesi anlamına geliyor. Ormansızlaşma, aşırı otlatma, toprakların kötü kullanımı vb. faaliyetler çölleşmenin bazı ciddi nedenleridir.

Kurak, yarı kurak ve altı kuru olan nemli toprak alanları çölleşmeye daha yatkındır ve bu alanların sorununun çözülmesi teşvik edilirse, çölleşme büyük ölçüde azalacaktır. Bu yazıda çölleşmenin nedenleri ve sonuçları üzerinde duracağız.

Çölleşme Nedenleri

Çölleşme nedenlerini alt başlıklar halinde şöyle sıralayabiliriz:

Aşırı Otlatma

Kuru otlu bölgelerde toprağın yüzeyini sabitlemek için çim ve bitki gereklidir. Bu ot çiftlik hayvanları tarafından sömürüldüğünde, toprak desteğini kaybeder ve rüzgarla birlikte uçar. Otlatılan hayvanlar tarafından bitkisel örtünün aşırı kullanımı, çölleşmede bir artışa yol açmıştır.

Otlatma, önceleri çevresel bir sorun değildi, çünkü insanlar yağmur yağmasına bağlı olarak bir yerden bir yere göç ediyorlardı (göçebe yaşıyorlardı), bu da aşırı otlamayı önlüyordu. Günümüzde insanlar yeterli besin kaynağına ve günlük ihtiyaçlara sahip belirli bölgelere yerleşmişlerdir. Bu nedenle, hayvanlarını besin kaynağı için bir yerle sınırlıyorlar, bu da aşırı otlatma ile sonuçlanıyor.

Orman Açma

Daha önce bahsedildiği gibi, bitkiler üst toprağı tutar ve erozyona engel olurlar. Ancak kentleşme ve tarımdaki artış nedeniyle ormanlar altyapı ve yakıt amacıyla büyük çapta kesime uğramakta. Bu da rüzgar ve su yoluyla toprak erozyonuna neden olmaktadır. Bununla birlikte, topraktaki besinler de kaybolup verimsiz hale gelmektedir.

Güncel Olmayan Tarım Teknikleri

Az gelişmiş bölgelerdeki çiftçiler, su sıkıntısı nedeniyle kanal sulama gibi yanlış ve eski sulama tekniklerini kullanırlar. Bu, toprağın tuzlanmasına (aşırı tuz birikmesi) ve dolayısıyla çölleşmeye yol açar.

Çölleşmeyi engellemek adına modern tarım teknikleri kullanılmalıdır. Modern tekniklerle sınırlı olan su daha verimli kullanılacak, aynı zamanda toprak da korunacaktır.

Aşırı Nüfus

Büyüyen insan nüfusu, çölleşmenin artmasında önemli bir rol oynamaktadır. Nüfus artışı, artan şehirleşmeye yol açar. Geniş popülasyonlar mevcut tüm kaynakları kullandıkça, artan nüfusun artan barınma ihtiyaçlarını karşılamak için alan açma ihtiyacı ortaya çıkmaktadır.

Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi

Bitki örtüsünün kaybolması sonucunda iklim değişmekte ve genel çevreyi etkilemektedir. Toprakta bitki örtüsü bulunmamasından dolayı, toprakta nem birikmesi ve yağmur yağmasına neden olan bulutların oluşması için nem bulunmaz. Dahası, hiç yağmur yağmadığından iklim daha sıcak ve kuru hale gelir ve daha fazla çölleşmeye neden olur.

Çölleşmenin Etkileri ve Sonuçları

Çölleşmenin nedenleri üzerinde yeterince durduk. Şimdi de çölleşmenin etkileri ve sonuçları üzerinde duralım.

Toprak Erozyonu

Ormansızlaşma, toprak erozyonu oranını artırır. Çölleşme, toprağın artan kuraklığı ve bitki örtüsü ve köklerinin yokluğu ile daha da kötüleşmektedir.

Toprağın Verimsizleşmesi

Aşırı tarım ve kuraklık koşulları nedeniyle toprak değişiyor ve yağmur artık toprağa nüfuz etmiyor. Sonuç olarak, bitkiler uygun büyüme için gerekli miktarda su alamıyorlar. Bir ya da iki mevsim infertil toprak göz ardı edilebilir. Ancak eğer toprak çölleşmenin tekrarlanan halini deneyimliyorsa, doğurganlığını sonsuza dek kaybedebilir.

İnsan Yaşamında Olumsuz Etkiler

Kurak ve yarı kurak bölgelerin sayısı arttıkça, daha az yağışla sonuçlanan buharlaşmanın olmaması da oldukça doğaldır. Bu da su kıtlığına yol açar. Ayrıca içme suyu sıkıntısı nedeniyle hayvan yaşamı tehlikeye girer.

Çölleşmenin olumsuz etkileri arasında, yoğun yağış bölgelerindeki seller, toprak, su ve hava kirliliği, fırtınalar ve diğer doğal afetler de bulunmaktadır. Bunların hepsi insan yaşamı için ölümcül olabilir. Ayrıca, çölleşmeden dolayı toprak tarım için uygunsuz hale gelir ve gıdada büyük bir verim kaybı olabilir. Sonuç olarak, insanlar gibi hayvanlar da açlıktan muzdarip olabilirler.

Çölleşme, tek bir kişi tarafından çözülemeyecak kadar büyük çevresel bir konudur. Bununla birlikte, bir yandan koruma grubu faaliyetlerine katılarak, diğer yandan da su, toprak ve diğer değerli doğal kaynakları bireysel bazda koruyarak üstesinden el birliğiyle gelebiliriz.