Ünlü Türk Matematikçiler

Türk Dünyası geçmişten günümüze kadar ortaya koyduğu eserleri ile ünlü birçok astronomi ve matematikçi alimlere sahip olmuştur. Matematikle ilgili çalışmaları ve eserleri göz önüne alındığında Dünya çapında iz bırakmış çok önemli isimlere rastlanmaktadır. Ünlü Türk matematikçiler arasında Harazmi, Birunu, Ömer Hayyam, Ali Kuşçu, Cahit Arf ve Ali Nesin gibi tarihe adını altın harflerle kazıtmayı başaran birçok isim bulunmaktadır.

Matematik birçok bilim dalına yön veren en önemli dallardan biridir. Bu alanda yaptığı çalışmalar ile bilime ışık tutmuş isimler 19. Yüzyıldan bu yana eserleri ile anılmakta ve birçok buluşa da yön veren çalışmaları ile günümüzde dahi ışık olmaktadır.

Ünlü Türk Matematikçiler ve Eserleri

Bazı önemli Müslüman – Türk bilim insanlarını ele alalım.

Harezmi

Matematik, gökbilim ve coğrafya gibi alanlarda yaptığı çalışmaları ile dünya tarihinin unutulmaz isimlerinden olan Harezmi 780 yılında dünyaya gelmiş, 850 yılında ise vefat etmiştir. Tarihin gelmiş geçmiş en iyi Müslüman matematikçileri arasında yer alan Harezmi’nin asıl adı Abdullah bin Musa el-Harezmi’dir. Aslen Türk değildir ancak Türklerle paylaştığı İslam dünyasında önemli katkılar yapmıştır.

Harezmi matematikle ilgili çoğu kuralı ilk kez bulup uygulayan kişi olmakla birlikte sıfır rakamını da matematiğe kazandırmıştır. Harezmi’nin matematikle ilgili ortaya koyduğu en önemli eserleri El-Kitab’ul Muhtasar fi’l Hesab’il Cebri ve’l Mukabele, Kitab al-Muhtasar fil Hisab el-Hind ve el-Mesahat’tir.

Bugün Batı dünyasındaki birçok otorite de Harezmi’yi en iyi matematikçiler arasında göstermektedir.

Matrakçı Nasuh

Matematik ve tarih gibi alanlarda eserleri bulunan Matrakçı Nasuh geometri ve matematik gibi alanlarda adını tarihe kazımış önemli bir bilim adamıdır. Türk minyatürcü olarak bilinen Matrakçı Nasuh uzunluk ölçüleri ile ilgili cetvellerin hazırlanarak kendinden sonra gelecek nesillere ışık tutmasını sağlamıştır. En önemli eseri Cemalü’l-Küttab ve Kemalü’l-Hisab ile Umdetü’l-Hisab o dönemin padişahı olan I. Selim’e yazdığı eseridir. Özellikle Umdetü’l-Hisab tarihte uzun yıllar matematikçilere yol gösterici bir kitap olmuştur.

Matrakçı Nasuh Osmanlı tarihinde tarih yazıcılığı, harita çizimciliği gibi konularda da ön plana çıkmıştır.

Ali Kuşçu

Astronomi ve matematik alanlarında ortaya koyduğu eserleri ile Türk İslam Dünyası’nın unutulmaz alimleri arasında yer alan Ali Kuşçu’nun asıl adı Ali Bin Muhammed’dir. Astronomi ve matematiğe olan ilgisi küçük yaşlarda başlayan Ali Kuşçu bulunduğu dönemin önemli isimlerinden matematik dersleri görmüştür. En önemli eserleri; Risale-i Hisap, Risale-i Muhammediye, Risale-i Adudiye, Risale-i fi’l Hey’E, Vaaz ve İstiarad’dır.

Fatih Sultan Mehmed Ali Kuşçu’nın çalışmalarını desteklemiÅŸ ve yakından takip etmiÅŸtir.

Cahit Arf

1910 yılında Selanik’te dünyaya gelen Cahit Arf henüz 4 yaşındayken eğitim hayatına atılmıştır. İzmir’de eğitim gördüğü yıllarda hocasının Euclid Geometrisi ile ilgili problemleri çözmesi için onu teşviki matematiğe olan ilgisini artırmıştır. 1985-1989 yılları arasında matematiğe katkıları ve çalışmaları ile Türk Matematik Derneği başkanlığı da yapan Arf ünlü Türk matematikçileri arasında önemli bir yere sahiptir.

Arf’ın kariyerindeki en önemli ödül Ä°nönü ödülüdür. En önemli eserleri ise geometri ile ilgili konferansları ve geometri kavramı üzerine sunduÄŸu makaledir. Yakın tarihimizin en önemli simge isimlerinden olan Arf’ın resmi kağıt 10 liranın arkasında yer almaktadır.

Ömer Hayyam

İbni Sina’dan sonra gelen Doğu’nun en büyük bilgini olarak gösterilen Ömer Hayyam’ın asıl adı Giyaseddin Ebu’l Feth Bin İbrahim El Hayyam’dır. Aslen Türk değildir. Ancak İslam dünyası içerisine doğmuş çok büyük bir bilgindir.

Geometri, matematik, cebir, astronomi, tıp ve fizik gibi alanlarda önemli çalışmaları olan Ömer Hayyam’ın en önemli özelliği birçok teoremin sahibi olması, ancak çalışmalarını kaleme almayışıdır. Bilinen eserleri Cebir Risalesi ve Cebir ve Geometri Üzerine olmuştur. Binom açılımını keşfeden Ömer Hayyam aynı zamanda bu açılımdaki kat sayıları da bulan ilk kişidir.