Çocuk Özgüveni ve Ebeveynlerin Rolü

Özgüven, bireyin kendine karşı duyduğu güven, sevgi ve saygı durumudur. Bireyler kendi kendilerini değerlendirme sürecinde, olumlu ve olumsuz olarak pek çok özellik sıralar. Dolayısıyla bireyin sosyal ilişkileri, kendine karşı olan bu tutumuna göre şekillenir. Ebeveynlerin çocuk özgüveni üzerinde bilinçli hareket etmesi, yetişkinliğe dek uzanan süreçte oldukça etkilidir.

Çocuk yaşlardan itibaren şekillenmeye başlayan özgüven duygusunun üzerinde, çocuğun sosyal iletişim kurduğu ilk kişiler olarak, ailenin önemi büyüktür. Özgüveninin gelişmesinde ilk adımlar, 6 yaşına kadar olan süreçte  atılır ve ergenlik döneminin tamamlanmasına kadar devam eder. Bu süreçte çocuğun da bir birey olduğunun farkına varılarak, sorumluluk bilincinin aşılanması ve hata yapma imkanının verilmesi, çocuk özgüveni açısından önemlidir.

Çocuk Özgüveni Nasıl Kazandırılır?

Sorumluluk bilincinin aşılanması için, ebeveynlerin çocuklardan olan beklentilerinin gerçekçi olması gerekir. Çocuklardan istenilen ya da umulan her şeyi yapabilmesini beklemek veya hiçbir konuda başarılı olamayacağını düşünmek hatalıdır. Yemek yemesi, tuvalet eğitimi, okuldaki başarısı, arkadaşlarıyla olan iletişimi gibi konularda çocuğun yaşına uygun olarak yapabileceklerinin ve yapamayacaklarının farkına varmak ve buna bağlı olarak, ona ödevler yüklemek gerekir. Ebeveynlerin buradaki en büyük hataları genellikle kıyaslama yapmaktır. Her çocuğun farklı karaktere sahip olduğu unutulmamalıdır. Bu noktada ailenin çocuğu ile açık, net ve anlaşılır şekilde iletişim kurması, çocuğun güven duygusunu da pozitif etkileyecek ve sorumluluk bilincini güçlendirecektir.

Çocuğun hata yaptığı durumlarda, olumsuz bir tepki göstermek yerine, hatasının yol açtığı sorunlar ona anlatılmalıdır. Önemli olan hata yaptığı için onu açıkça suçlamamak ve her koşulda ailesi tarafından sevildiği farkındalığının kazandırılmasıdır.

Özgüven Sorununun Belirtileri

Ebeveynlerin dikkat etmesi gereken bir diğer nokta çocuğun özgüven sorununun farkına varılmasıdır. Özgüven sorunu oluşmuş çocuklarda genel belirtiler şu şekildedir:

• Evde ya da okulda sorumluluk almaktan kaçınması,
• YetiÅŸkinlerin yanından ayrılmak istememesi ve yaşıtlarıyla aynı ortamda bulunmaktan kaçınması,
• Ä°stek ve düşüncelerini açıkça ifade edememesi,
• Karar vermekte zorlanması,
• ArkadaÅŸlarıyla iÅŸbirliÄŸinde sıkıntı yaÅŸaması,

Kimi çocuklarda ise özgüven eksikliğinin diğer belirtileri kaba davranışlar, öfke ve sık sık yalan söyleme şeklinde kendini gösterebilmektedir.